TƯ VẤN DINH DƯỠNG
(Bác sỹ - Ths. Lê Thị Hải
Trưởng phòng khám Dinh dưỡng
Viện Dinh Dưỡng)
H: Thưa bác sĩ, khi nào có thể cho trẻ ăn bổ sung? Bữa ăn của trẻ cần có những loại thực phẩm nào?(Hoàng Tuyên – Hà Nội)
Đ: Khi mẹ đủ sữa thì trong vòng 6 tháng đầu trẻ chỉ cần bú mẹ , khi tròn 6 tháng tuổi mới cần cho trẻ ăn bổ sung. Bữa ăn bổ sung của trẻ cần có đủ 4 nhóm thực phẩm bao gồm : chất đạm, chất béo, chất đường bột, vitamin và muối khoáng.
Chất đạm : Bao gồm các loại thực phẩm như : Thịt, trứng, sữa, cá, tôm...là những đạm động vật có giá trị dinh dưỡng cao, có đủ các axít amin cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, ngoài ra còn giàu các yếu tố vi lượng như : sắt , kẽm, vitamin A, giúp cho cơ thể trẻ khoẻ mạnh, tăng sức đề kháng với bệnh tật, Nên phối hợp đạm động vật với đạm thực vật như đậu đỗ , lạc vừng sẽ tạo nên sự cân đối , giúp trẻ hấp thu và sử dụng đạm tốt hơn.
Chất béo : bao gồm mỡ lợn, gà, bơ, và các loại dầu thực vật : dầu đậu nành, dầu oliu, dầu hướng dương, hạt cải, dầu lạc, vừng(mè)...Chất béo có tác dụng cung cấp năng lượng cao, làm tăng cảm giác ngon miệng lại giúp trẻ hấp thụ và sử dụng tốt các loại vitamin tan trong dầu mỡ như : Vitamin A, D, K, E.., rất cần cho trẻ
Chất bột đường : gạo, khoai, ngô, mì và các sản phẩm chế biến từ ngũ cốc, đây là nhóm cung cấp năng lượng chính trong bữa ăn của trẻ.
Các vitamin và muối khoáng: có nhiều trong các loại rau xanh và quả chín.
Như vậy một bữa ăn bổ sung của trẻ phải có : bột gạo, thịt ( cá, tôm, trứng, đậu đỗ ...), dầu mỡ, rau xanh. Khi nấu phải băm xay nhỏ cho trẻ ăn cả cái mới đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ.
H: Tôi phải đi làm sớm từ lúc cháu mới được 4 tháng tuổi, không thể về cho cháu bú được. Vậy phải cho trẻ ăn thêm thức ăn gì?(Linh Lan –Đà Nẵng)
Đ: Trẻ mới 4 tháng tuổi thì chưa thể ăn được gì ngoài sữa, vì vậy tốt nhất chị nên vắt sữa ra cốc để ở nhà cho trẻ ăn bằng thìa hoặc đổ vào bình cho trẻ bú. Sữa mẹ khi vắt ra để ở nhiệt độ bình thường trong vòng 2 giờ, còn trong ngăn mát tủ lạnh có thể để được lâu hơn 3 – 4 giờ , nếu để trong tủ lạnh trước khi cho trẻ ăn nên ngâm vào nước nóng cho bớt lạnh. Như vậy nếu chị nhiều sữa chị vẫn có thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng, từ 6 tháng trở đi chị cho trẻ ăn thêm bột hoặc cháo xay. Còn nếu chị ít sữa hoặc vắt không ra sữa thì cho trẻ ăn thêm sữa bột công thức dành cho trẻ dưới 6 tháng tuổi mỗi bữa từ 150 – 180ml, pha theo tỉ lệ hướng dẫn trên hộp sữa. Nếu không có điều kiện mua sữa bột chị có thể cho trẻ ăn sữa đậu nành( đậu tương) tự làm lấy hoặc mua tại các hàng bán đậu phụ về đun sôi lại cho thêm 5% đường và dầu cho trẻ ăn mỗi bữa cũng khoảng 150 – 180 ml. Đến khi trẻ được 6 tháng tuổi mới cho trẻ ăn thêm bột hoặc cháo xay và các loại quả chín.
H: Khi mẹ bị ho sốt có thể cho con bú được không?(Tú Hà - Hải Phòng)
Đ: Một trong những lý do mà bà mẹ ngừng không cho con bú là khi bị bệnh vì sợ rằng sẽ lây sang con. Tuy nhiên rất hiếm khi mẹ bị mắc bệnh cần ngừng nuôi con bằng sữa mẹ. Với hầu hết các bệnh nhiễm trùng thường gặp, việc cho trẻ bú không làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho trẻ, các kháng thể trong sữa mẹ chính là sự bảo vệ tốt nhất cho trẻ. Chỉ không cho con bú khi mẹ bị nhiễm HIV, lao tiến triển, suy tim nặng, Basedow đang điều trị thuốc kháng giáp trạng.